จังหวัดพะเยา Phayao: อาหารพื้นเมืองจังหวัดพะเยา

อาหารพื้นเมืองจังหวัดพะเยา

จังหวัดพะเยามีวัฒนธรรมที่หลากหลาย เช่น วัฒนธรรมไทยลื้อ วัฒนธรรมคนเชื้อสายจีน วัฒนธรรมเชื้อสายอิสลาม วัฒนธรรมไทยพุทธ วัฒนธรรมศาสนาคริสต์ เป็นต้น มีสถานที่ท่องเที่ยวที่หลากหลาย มีอาหารพื้นบ้านที่บ่งบอกวัฒนธรรมของแต่ละชุมชน และเชื้อชาติ

อาหารพื้นบ้านของจังหวัดพะเยา มีหลากหลายประเภท ทั้ง แกง, ผัด, คั่ว, จอ, นึ่ง, ลาบ, น้ำพริก, แอ๊บ, ขนม เป็นต้น

แกง เป็นอาหารประเภทน้ำ ที่มีปริมาณน้ำแกงอยู่ในระดับใกล้เคียงกับส่วนประกอบต่างๆ ในหม้อ มีวิธีการทำ โดยใส่น้ำ พอเดือด ใส่เครื่องปรุง แล้วใส่ส่วนประกอบหลักที่ต้องการแกงตามลำดับ บางสูตร นิยมคั่วเครื่องแกงกับน้ำมันเล็กน้อย จนเครื่องแกงและส่วนผสมอื่น เช่น หมู ไก่ จนมีกลิ่นหอมก่อน จึงจะเติมน้ำลงไป และจึงใส่เครื่องปรุงอื่นๆ ตามไป เมื่อน้ำเดือด หรือเมื่อหมู หรือไก่ได้ที่แล้ว เครื่องปรุงหลัก ได้แก่ พริก หอมแดง กระเทียม ปลาร้า กะปิ ถ้าเป็นแกงที่มีเนื้อสัตว์ เป็นเครื่องปรุงด้วย จะใส่ตะไคร้ ขมิ้น เพื่อดับกลิ่นคาว แกงพื้นบ้านของอำเภอเชียงคำ เช่น แกงฮังเล แกงโฮ๊ะ แกงคั่ว แกงส้มปลา แกงอ่อม แกงสะแล แกงผักเฮือด แกงกระด้าง แกงปลี แกงผักกาด แกงแค แกงตูน แกงชะอม แกงขนุน แกงบอน แกงผักหวาน แกงหน่อไม้ แกงหยวก แกงเห็ด ข้าวแรมฟืน จอผักกาด เป็นต้น

แกงฮังเล

แกงโฮ๊ะ

แกงสะแล

แกงผักหวาน

แกงกระด้าง

น้ำพริก เป็นอาหารหรือเครื่องปรุงชนิดหนึ่ง มีส่วนประกอบหลัก คือ พริก เกลือ หอม กระเทียม เป็นต้น อาจมีส่วนผสมอื่นๆ เช่น กะปิ ถั่วเน่าแข็บ ปลาร้า มะเขือเทศ ข่า ตะไคร้ เพิ่มเข้าไป แล้วแต่จะปรุงเป็นน้ำพริกแต่ละชนิด วิธีการปรุง จะนำส่วนผสมทั้งหมดมาโขลกรวมกันในครก เช่น น้ำพริกหนุ่ม น้ำพริกกบ น้ำพริกปลา น้ำพริกพื้นบ้านของอำเภอเชียงคำ เช่น น้ำพริกอ่อง น้ำพริกแคบหมู น้ำพริกหนุ่ม น้ำพริกน้ำปู เป็นต้น

น้ำพริกน้ำปู

น้ำพริกน้ำผัก

น้ำพริกอ่อง

น้ำพริกหนุ่ม

น้ำพริกแคบหมู

ขนม เป็นอาหารประเภทของหวาน ปรุงด้วยแป้งและกะทิ และน้ำตาล หรือน้ำอ้อย โดยปกติมักจะทำขนม เมื่อมีเทศกาล โอกาสพิเศษ หรือพิธีกรรมเท่านั้น และมักจะเป็นการเตรียมเพื่อทำบุญ เช่น วันพระ วันสำคัญทางพุทธศาสนา วันสงกรานต์ งานประเพณี งานทำบุญ ขนมที่นิยมทำ เช่น ขนมจ็อก ข้าวต้มหัวงอก ขนมลิ้นหมา ข้าววิตู ขนมกล้วย ขนมศิลาอ่อน หรือซาลาอ่อน ขนมวง ข้าวแต๋น ของว่าง เช่น เหมี้ยง กระบอง (ผักทองทอด ปลีทอด) หลังอาหารชาวพะเยาสมัยโบราณนิยมรับประทานเหมี่ยง เรียกว่า "อมเหมี้ยง"